بازگشت
قرمزی چشم (Red Eye)
آنچه می‌خوانید :
یکی از شایع‌ترین امراض چشمی، قرمزی چشم یا Red Eyes است؛ دلایل زیادی برای این بیماری وجود دارد از قبیل التهاب، عفونت، ضربه، آلرژی، پاره شدن عروق چشمی و یا تروما. خوشبختانه اکثر موارد خوش‌خیم بوده و با تجویز دارو قابل درمان است، ولی قرمز شدن چشم در برخی موارد احتیاج به درمان‌های فوری دارد.
قرمزی چشم چیست؟
قرمزی چشم یا چشم خونی، زمانی رخ می‌دهد که رگ‌های موجود در صلبیه چشم، متورم یا تحریک می‌شوند. ممکن است کل صلبیه به رنگ قرمز یا صورتی تغییر کند یا اینطور به‌نظر برسد که در صلبیه شما پر از خطوط پر پیچ و خم صورتی یا قرمز است. همانطور که گفته شد می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ در صورتیکه این علائم همراه با درد یا تغییر در بینایی باشد، نگران کننده و باید به پزشک مراجعه شود.
طبق نظر پرشکان:
"قرمزی چشم می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، اگر قرمز شدن چشم‌هایتان بدون درد است، مشکل جدی نیست! اما اگه با درد همراه باشد، می‌تواند نشانه بیماری زمینه‌ای باشد، دراین‌صورت حتما به پزشک مراجعه کنید."
راه‌های پیشگیری از قرمزی چشم
خوشبختانه بیشتر موارد قرمزی چشم با رعایت نکات بهداشتی و عدم ارتباط با محرک‌ها، قابل پیشگیری است. همچنین نکات زیادی جهت جلوگیری از این عارضه وجود دارد :
- از لنز‌های تماسی کمتر استفاده کرده یا در صورت نیاز به استفاده حتماً به‌صورت مرتب آنها را تمیز کنید.
- از مواردی که باعث تحریک چشم میشود مانند دود، گرده و غبار پرهیز کنید.
- هر روز به‌طور مرتب آرایش چشمان خود را پاک کنید.
- اگر چشم‌هایتان آلوده شد فوراً آنها را با مواد شستشو دهنده چشم تمیز کنید.
- از فعالیت‌هایی که می‌تواند باعث تحریک یا آسیب به چشم‌هایتان شود مانند جوشکاری، خیره شدن در تشعشات خورشیدی و یا دست زدن به حیوانات خانگی بپرهیزید.
- دررژیم روزانه خود از ویتامین‌های A و B استفاده کنید.
- از عینک‌های محافظ و آفتابی در مناطق مملو از عوامل تحریک کننده استفاده کنید.
علائم همراه با قرمزی چشم
در برخی موارد، امکان دارد به‌غیر از قرمزی، علائم دیگری دیده نشود؛ از طرفی می‌تواند با علائمی نیز همراه باشد که برخی از آنها عبارتند از:
- خارش
- درد پشت چشم
- ترشح
- سوزش
- خشکی چشم
- حساسیت به نور
- اشک
- تاری دید
- تحریک
قرمز شدن چشم در کودکان
این بیماری در کودکان می‌تواند به همان دلایل بزرگسالان به‌وقوع بپیوندد؛ همچنین ممکن است به دلایل خاصی نیز به‌وجود بیاید از جمله عامل ویروسی (کنژنکتیویت)، باکتریایی (توسط باکتری‌های استافیلوکوکوس یا استرپتوکوکوس)، عوامل سوزش آور، تحریک کننده یا آلرژی‌زا (گرد و غبار، کپک، برخی داروها و حیوانات خانگی) اشاره کرد.
نوزادان تازه متولد شده بیشتر در معرض خطر ابتلا به این عارضه هستند؛ در حین زایمان، چنانچه مادر دچار قرمزی چشم باشد، باکتری و یا ویروس می‌تواند از کانال تولد، به چشم نوزاد منتقل شود، به همین دلیل پزشکان به تمام نوزادان پماد آنتی‌بیوتیک یا قطره چشمی می‌دهند.
علت و دلایل قرمزی چشم چیست؟
قرمزی چشم، ناشی از عوامل مختلفی است و بسته به دلیل زمینه‌ای آن، درمان‌های متفاوتی در نظر گرفته میشود. همچنین گاهی علت آن با استفاده از دستگاه‌های تشخیص چشم پزشکی امکان‌پذیر است. از عمده دلایل قرمزی چشم می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
جسم خارجی سطح کره چشم
ورود اجسام ریز مانند گردوغبار به چشم مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند و با جریان اشک از چشم خارج میشود؛ اما گاهی ذرات بزرگ وارد چشم شده که با علائمی مانند تاری چشم، کاهش بینایی، درد و خروج چرک همراه است که نشان‌دهنده عفونت است.
پزشکان با معاینات، رادیولوژی و اسکن کاسه چشم، محل دقیق جسم را مشخص و اقدام به خارج کردن جسم می‌کنند، چنانچه جسم در زیر پلک فوقانی باشد با وسیله‌ای مشابه گوش پاک‌کن استریل آن را خارج می‌کند اما اگر در سطح قرنیه فرو‌ر‌فته باشد از دستگاه اسلیت لامپ استفاده میشود.
خراش و زخم‌های سطح کره چشم
قرنیه بخش شفاف چشم است که هرگونه زخم و خراشیدگیِ بافت نازک آن می‌تواند روی ملتحمه، مردمک چشم و مایع داخل فضای جلوی چشم تاثیرداشته باشد. خراشیدگی جزئی معمولا بعد از ۲۴ ساعت رفع میشود اما در موارد جدی نیاز به مراجعه به پزشک است.
قرمزی چشم در خونریزی زیرملتحمه
به لایه شفاف محافظ سطح داخلی پلک و روی سفیدی چشم، ملتحمه می‌گویند. این رگ‌ها و بافت‌ها ممکن است خودبه خودی ویا دراثر ضربه و بیماری خاص پاره شوند و منجر به خروج خون از رگ‌ها شوند. خونریزی ملتحمه در افراد دیابتی و سابقه فشا‌ر‌خون بالا شایع‌تر است. برای خونریزی زیرملتحمه معمولا درمان خاصی انجام نمی‌گیرد و در طی یک هفته برطرف میشود.
کنژنکتیویت یا عفونت سطح چشم
کنژنکتیویت یا همان عفونت سطحی چشم، مسری‌ترین عفونت چشمی مخصوصاً در کودکان زیر ۵ سال است که با نام چشم صورتی هم شناخته میشود. دراین عارضه ملتحمه عفونی شده و تمام عروق خونی و بافت‌ها در این ناحیه ملتهب و متورم می‌شوند.
حساسیت و آلرژی‌های چشم
آلرژی چشمی یک واکنش ایمنی است که در نتیجه تماس چشم با مواد محرک بروز پیدا می‌کند؛ مواد حساسیت‌زا شامل غبار، دوده، گرده گیاهان و بعضی مواد شیمیایی هستند. سیستم ایمنی بدن در برابر عوامل محرک، موادشیمیایی خاصی تولید می‌کند و باعث ایجاد قرمزی و ریزش اشک ، خارش چشم می‌شوند.
آلرژی فصلی، آلرژی دائمی، آلرژی ناشی از لنز تماسی انواع مختلف این عارضه بوده که گاهی همراه با بیماری‌های اگزما و آسم نیز مرتبط هستند. پزشک با شناسایی عامل آلرژیک از اشک‌های مصنوعی، داروهای دکونژستانت، قطره های چشم، آنتی‌هیستامین، لیمونوتراپی برای درمان بیمار استفاده می‌کند.
یوئیت یا التهاب‌های داخل کره چشم
یووئیت، تورم لایه میانی چشم (Uvea) را می‌گویند. لایه میانی چشم شامل عنبیه و جسم مژگانی است و هرگونه التهابی در این قسمت باعث اختلال در روند کار شبکیه و ایجاد مشکل در دید میشود. ویروس‌ها، باکتری‌ها، بیماری‌های روماتیسمی، سارکوییدوز، سل، لایم، هتروکرونی فوکس، سابقه عمل جراحی و ضربه و برخی سرطان‌ها، همگی از عوامل یووییت هستند که با علائمی مانند حساسیت به نور، تاری دید، کاهش دید، قرمزی و درد چشم همراه هستند.
دردرمان این بیماری، از استرویید(کورتون) به شکل قطره و یا تزریقی اطراف چشم، قطره سپکلوپلژیک مثل تروپیکامید جهت کاهش درد و عینک مناسب استفاده میشود.
بالا رفتن فشار داخل چشم
در اثر انسداد مجرای خروجی زلالیه و افزایش مایع داخل چشم، فشار چشم به‌وجود می‌آید و موجب آسیب به بافت و شبکیه چشم میشود. اختلال در جریان مایع زلالیه در بخش زاویه چشم، ضربه، تولید زلالیه بیش از حد، استفاده از کورتون‌های استروییدی، برخی بیماری‌ها مثل نزدیک‌بینی، آب سیاه، دیابت، افزایش سن و سوابق خانوادگی از عوامل ایجاد این عارضه هستند.
مصرف دارو
مصرف بعضی از داروهای هورمونی و اعصاب ، قطره‌های چشمی جهت کاهش فشار چشم باعث قرمزی می‌شودکه با قطع داروها علائم بطور کامل از بین خواهند رفت.
داروهای اعتیاد‌آور
مصرف داروهای مخدر مانند الکل، کوکائین و ماری‌جوانا باعث گشادی عروق چشم و قرمزی آن می‌شوند؛ مصرف هروئین همراه با قرمزی چشم، عدم پاسخگویی مردمک به نور و تنگی مردمک همراه است.
بیماری‌های عروقی ناحیه سروگردن
در بعضی از بیماری‌های سرو گردن مانند sturge-weber، به دلیل برگشت خون به سیاه‌رگ‌ها و تجمع خون در بافت‌ها، عارضه قرمزی چشم را شاهد هستیم که بدون درد و عوارض دیگر است.
کمبود خواب
بی‌خوابی می‌تواند عوارضی همچون تاری دید، قرمزی چشم، محدودشدن حوزه دید و دوبینی را به همراه داشته باشد. چشم ها برای بازسازی لایه‌های اشک مدت زمان طولانی‌تری باید بسته باشند و در اثر بی‌خوابی این زمان کوتاه شده و باعث قرمزی چشم میشود.
شناکردن
اغلب افراد بعد از شنا دچار قرمزی چشم می‌شوند.کلر موجود در آب استخر به خودیِ خود عامل ایجاد قرمزی نیست اما زمانی که در مجاورت نیروژن و آمونیاک قرار می‌گیرد، کلرامین ایجاد می‌کند. کلرامین با تشکیل لایه‌ای نازک روی قرنیه، التهاب عروق سطحیِ سفیدیِ چشم، حساسیت، خشکی و قرمزی چشم را به‌وجود می‌آورد.
استفاده از عینک شنا و یا قطره‌های اشک روش مناسبی جهت کاهش میزان عارضه قرمزی در چشم هستند.
بلفاریت
بلفاریت (Blepharitis) التهاب لبه‌های پلک در محل رویش مژه را می‌گویند که در اثر عوامل میکروبی ایجاد میشود. عفونت باعث التهاب چشم در قسمت قدامی و خارجی پلک میشود که به آن بلفاریت قدامی می‌گویند، آکنه و شوره از عواملی هستند که باعث درگیری غدد چربی در قسمت داخلی پلک شده و بلفاریت خلفی را بوجود می‌آورند.
گل‌مژه
گل مژه، التهاب کوچک قرمز رنگ در لبه های پلک است؛ به عبارتی عفونت غدد چربیِ پلک‌ها که در اثر باکتری به نام استافیلوکوک بوجود می‌آید. آلودگی و ذرات با مسدود کردن غدد چربی باعث تجمع باکتری در پلک شده و گل‌مژه تشکیل میشود. البته عوامل دیگری نیز در ایجاد این بیماری دخیل هستند:
- لوازم آرایشی و بهداشتی نامناسب
- عدم شستشوی مناسب آرایش چشم‌ها
- تغییرات هورمونی
- بلفاریت
- استرس
- سرمای هوا
قرمزی همراه با درد در پوست اطراف پلک، ورم، حس سوزش وخارش، پوسته پوسته شدن، ریزش اشک از علائمی است که در زمان تشکیل گل‌مژه عارض می‌شوند. در صورتی که در درمان سهل‌انگاری شود، باعث افزایش عفونت و عارضه های چشمی و پوستی شدید خواهد شد.
تحریک شیمیایی
گاهی ورود مواد شیمیایی و یا بخارات آنها مانند مواد ضدعفونی کننده، تمیزکننده‌های سطوح، موادآرایشی و مواد آمونیاکی باعث تحریک و آسیب به چشم میشود. آسیب شیمیایی در کوتاه‌ترین زمان، بین ۱ تا ۵ دقیقه ایجاد شده و یک عارضه اورژانسی است. اشک‌ریزی شدید، قرمزی چشم و پلک ، درد و حس سوزش از علائم بوده. بهترین راه جهت جلوگیری از این آسیب استفاده از عینک‌های ایمنی می‌باشد.
برآمدگی پلک
شالازیون یا برآمدگی پلک عارضه چشمی است که در قسمت بیرونی پلک بوجود می‌آید. برآمدگی می‌تواند تورم غده در پشت پلک و یا غدد لنفاویِ مسدود شده باشد، سفت و یا پر از مایع باشد؛ سایر عوامل عفونت ویروسی، سرطان پوست و دیابت هستند.
بارداری
در طول بارداری به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش گردش خون، مشکلات چشمی و عفونت رایج هستند؛ چشم زنان باردار در این دوران ممکن است خشک و خیس باشد، لکه‌های خون در چشم و ورم پلک از عوارض شایع در دوران بارداری است. تغییرات هورمونی باعث کاهش تولید آب در چشم شده و خشکی و قرمزی چشم را ایجاد می‌کند.
اوویتیس
اوویتیس یکی از بیماری‌های چشمی است که با التهاب، تاری و قرمزی همراه است و سریعاً شدت پیدا کرده و باید پیگیر درمان آن بود.
استفاده از لنز چشم
عوامل مختلفی در ایجاد قرمزی در زمان استفاده از لنزِ چشمی دخیل هستند که عبارتند از:
- ورم ملتحمه
- C.L.A.R.E (نوعی واکنش به سمومی است که به لنز چسبیده و سبب قرمزی چشم میشود)
- حساسیت چشم به محلول‌های مخصوص لنز
- حساسیت چشمی به اجسام خارجی
- زخم قرنیه
- لنز‌های با اندازه‌های نامناسب
- سندرم خشکی چشم
- خوابیدن با لنز در چشم
- استفاده از لنز‌های یکبار مصرف
عفونت قرنیه
التهاب قرنیه یا کراتیت در اثر عفونت‌های باکتریایی، قارچی، ویروسی و انگلی بوجود می‌آید. از دلایل غیر عفونی می‌توان به استفاده طولانی از لنز، جراحت و تماس با آب‌های آلوده اشاره کرد.
آب سبز چشم
مخاط سبزرنگ در چشم ناشی از عفونت باکتریایی بوده و علائمی مانند قرمزی و سوزش در چشم ایجاد می‌کند.
اپیس‌کلریتیس
التهاب لایه شفاف بین ملتحمه و صلبیه را گویند که همراه با قرمزی و درد خفیف چشم است. جهت درمان معمولا از داروی استروییدی یا کورتون استفاده میشود.
سندرم بینایی کامپیوتر
استفاده طولانی مدت از کامپیوتر سبب خستگی و بیماری‌های چشمی میشود که کلیه این بیماری‌ها با نام سندرم بینایی کامپیوتر شناخته میشود که با علائمی همچون تاری دید، قرمزی چشم، سردرد، التهاب و دوبینی همراه است.
ضربه چشم
ضربه مستقیم به چشم باعث ایجاد ترومای چشمی میشود که بصورت خراش سطحی و یا آسیب جدی و خونریزی لایه‌های مختلف چشم، هیفما، خونریزی زجاجیه و قرنیه دیده میشود که جهت درمان باید سریعا به پزشک مراجعه شود.
درمان قرمزی چشم
اگر این عارضه بدون درد باشد، معمولا می‌توان از روش‌های خانگی استفاده کرد. در غیر این صورت باید به چشم پزشک مراجعه کرد تا بیماری تشخیص و برای درمان آن داروهای چشمی تجویز کند.
استفاده از قطره‌های چشمی زیر سبب قرمزی چشم میشود:
برای رفع قرمزی چشم، معمولا قطره‌های زیر تجویز میشود:
درمان‌های خانگی قرمزی چشم
درمان‌های خانگی چشم عبارتند از:
- عفونت باکتریایی باعث به‌وجود آمدن مخاط چسبناک سفید بر روی چشم میشود؛ این مشکل‌را می‌توان با کمپرس آب گرم بهبود بخشید.
- اگر عامل قرمزی چشم از نوع ویروسی یا آلرژیک باشد، کمپرس آب سرد راهکار خوب و ساده‌ای جهت التیام آن است.
- استفاده از اشک مصنوعی در مواقعی که عامل محرکی باعث التهاب چشم شده است، گزینه مناسبی جهت روانسازی و خارج کردن آن است.
- در صورت بروز قرمزی چشم تا حد امکان به جای لنز از عینک استفاده شود، دست‌های خود را مرتب شسته و حتی‌الامکان به چشم‌های خود نزنید. همچنین از حوله و دستمال مشترک استفاده نکنید.
مشکلات و بیماری‌های جدی قرمزی چشم
عفونت، تروما، عمل چشم، یوییت، گلوکوم حاد و زخم قرنیه از بیماری‌های بسیار جدی قرمزی چشم است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر چشمتان در اثرآسیب دیدگی یا تروما قرمز شده است، فوراً باید به پزشک مراجعه کنید. در صورت داشتن علائم زیر نیز باید جهت مداوا اقدام نمایید:
- درد چشمی
- حساسیت به نور
- قرمزی چشم بیش از یک هفته
- تغییر در بینایی
- ترشح در چشمان
- سردرد، حالت تهوع و استفراغ
طبق تحقیقات پزشکان:
"قرمزی چشم نشان از بیماری‌های متعددی می‌تواند باشد، به طور مثال می‌تواند یک نشانه احتمالی بیماری کرونا باشد. سونال تولی دارای دکترای پزشکی و سخنگوی بالینی آکادمی چشم پزشکی آمریکا اعلام کرده، تقریبا ۵ درصد از بیماران مبتلا به کرونا ممکن است دچار این عارضه شوند، اما دیدن این عارضه به تنهایی به معنای ابتلا به کرونا نیست، چنانچه همرا با علائم دیگر باشد می‌تواند نشان‌دهنده کویید ۱۹ باشد."
عوارض قرمزی چشم
اکثر دلایل قرمزی چشم منجر به آسیب یا عوارض جدی نمی‌شوند؛ اگر عفونت موجود در چشم بر روی دید تاثیرگذار باشد و یا در درمان این عفونت‌ها سهل انگاری شود می‌تواند باعث آسیب‌های دائمی و خطرناک برای فرد شود. اگر عوارض قرمزی چشم در طول مدت چند روز برطرف نشد حتماً باید آن را جدی تلقی کرد و به پزشک متخصص مراجعه نمود.
سخن پایانی
در بیشتر موارد قرمزی چشم، خود‌به‌خود از بین می‌رود؛ ولی اگر بیشتر از یک هفته علائم آن در چشم‌ها باقی ماند حتما باید به چشم پزشک مراجعه کرد تا با تشخیص تخصصی علت قرمزی چشم، هرچه سریعتر در مورد درمان ریشه‌ای آن اقدام نماید. لازم به ذکر است که به هیچ‌وجه نباید به صورت خودسرانه از دارو یا درمان‌های غیر علمی استفاده کرد. با رعایت نکات بهداشتی و پرهیز از نزدیکی با عوامل حساسیت‌زا می‌توان از بروز این بیماری تا درصد زیادی جلوگیری کرد.
