سوزش چشم؛ علت و راه‌های درمان سوزش چشم
سوزش چشم، یکی از مشکلات رایج است که اکثر افراد حداقل یک‌بار آن را تجربه کرده‌اند و ممکن است در آینده این عارضه را تجربه کنند. در بیشتر موارد علت سوزش چشم، دلیل ساده‌ای دارد که با درمان‌های خانگی و یا داروهای بدون نسخه قابل‌رفع خواهد بود. اما دسته‌ای دیگر از این عارضه دارای علت‌های خاص هستند که بهتر است آگاهی نسبت به آنها داشته باشید و در شرایط حاد فوراً به پزشک متخصص مراجعه کنید.
دلایل سوزش چشم چیست؟
سوزش چشم یک عارضه شایع و آزاردهنده است که در سنین مختلف امکان رخ‌دادن دارد. دسته‌ای از افراد که در فصل‌های مختلف به این عارضه مبتلا می‌شوند به دلیل حساسیت‌های فصلی است؛ اما دسته دیگر ممکن است دلایل خاصی داشته باشند که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم تا اگر دچار سوزش چشم شدید، بتوانید با آگاهی خود حدس بزنید که به‌خاطر کدام‌یک از دلایل است.
طبق نظریه پزشکان:
"سوزش چشم، می‌تواند در هر فرد و در هر سنی رویت شود که راه‌های درمان متفاوتی دارد. بسته به اینکه علت سوزش چشم چه چیزی خواهد بود، درمان سوزش چشم هم نیز متفاوت است. ازاین‌رو افراد مبتلا به این عارضه می‌توانند در وهله اول درمان‌های خانگی را انجام دهند و در وهله آخر به پزشک مراجعه کنند."
خشکی چشم
خشکی چشم از عدم تولید اشک کافی سرچشمه می‌گیرد که بیشتر در افراد مسن و پیرچشم رویت می‌شود. علائم سوزش چشم ناشی از خشکی چشم شامل اختلال در بینایی و تاری دید، آبریزش چشم، حساسیت به نور، احساس درد و سنگینی پلک است.
ناخنک چشم
ناخنک چشم می‌تواند در قسمت داخلی و یا خارجی چشم به وجود آید. این عارضه با ایجاد بافتی برجسته و گوشتی بر روی سفیدی چشم رویت می‌شود. علائم ناخنک چشم عبارت است از احساس خارش، التهاب، احساس سوزش، سرخی و تورم در چشم است.
زخم قرنیه
خراشیدگی یا زخم قرنیه، بیماری‌ای است که بر اثر وجود زخم بر روی لایه‌نازک و شفاف قرنیه به وجود می‌آید. استفاده از لنزهای تماسی در مدت‌زمان طولانی، آسیب به قرنیه، عفونت پلک‌ها و ملتحمه و بسته نشدن کامل پلک‌ها سبب ایجاد زخم قرنیه می‌شود که یکی از علائم آن سوزش چشم است.
صدمات چشمی
صدمات چشمی، اغلب می‌تواند باعث سوزش و التهاب چشم شود. در اثر این اصابت ممکن است چشم خراشیده یا پاره شود که عارضه‌های خطرناکی را به دنبال دارد. حتی برخی از اوقات ممکن است صدمات مخفی را داشته باشد که بعدها نمایان شود.
این صدمات برای همه افراد در هر سن حتی کودکان ممکن است ایجاد شود که در این مواقع بهتر است فوراً از کیسه آب سرد و درمان‌های خانگی استفاده شود.
بلفاریت
بلفاریت یا همان التهاب پلک، بخشی از پلک‌ها در جایی که مژه روییده شده است درگیر می‌کند. این بیماری معمولاً بسیار آزاردهنده است و به‌صورت مسری نیست که از علائم آن می‌توان به سوزش چشم، حساسیت به نور، سرخی چشم، لایه برداشتن پوست اطراف چشم، خارش پلک و چسبناک شدن پلک اشاره کرد.
آلرژی
آلرژی‌ها انواع مختلفی دارند؛ برخی از افراد به فصل برخی به میوه، دارو و... حساسیت دارند که با قرارگرفتن در معرض آنها دچار علائمی از جمله سوزش چشم می‌شوند. بسیاری از این افراد متوجه آلرژی موجود در بدن خود نیستند و با مراجعه به پزشک مشکل به‌وجودآمدن سوزش چشم را متوجه می‌شوند.
فوتوکراتیت
برخی از افراد که مدام در معرض آفتاب هستند ممکن است به عارضه‌ای به نام برف کوری یا فوتوکراتیت مبتلا شوند. فوتوکراتیت یک مشکل چشمی دردناک است که شبیه به سوختگی قرنیه و ملتحمه چشم است. در مناطقی که دمای سرد و خشک وجود دارد امکان مبتلا به فوتوکراتیت وجود دارد که کاهش بینایی و سوزش چشم در آن به‌صورت موقتی است.
سندرم بینایی کامپیوتری
سندرم بینایی کامپیوتری به عارضه‌ای گفته می‌شود که فرد از خستگی و فشار زیاد نگاه‌کردن طولانی به کامپیوتر به آن مبتلا شده است. طبق تحقیقات انجام شده حدوداً بین 50 الی 90 درصد افرادی که با کامپیوتر کار می‌کنند این عارضه وجود دارد که یکی از علائم آن سوزش چشم است.
ناگفته نماند که تنها بزرگسالان به این عارضه مبتلا نمی‌شوند بلکه کودکان و نوجوانان بر اثر کار زیاد با لپ‌تاپ می‌توانند به این عارضه دچار شوند.
ورم ملتحمه
ورم ملتحمه یکی از بیماری‌های عفونی است که در اثر احتقان عروق خونی پدید می‌آید که برجسته‌ترین علائم آن سوزش و التهاب چشم است. این بیماری همانند بیماری‌های دیگر راه‌های درمانی متنوعی دارد اما ازآنجایی‌که به علت ایجاد شده بستگی دارد بهتر است با پزشک متخصص مشورت شود.
جسم خارجی
همیشه احساس سوزش چشم به دلیل بیماری‌های چشمی نیست، گاهی می‌تواند نشان از یک جسم خارجی در چشم باشد. ممکن با قرارگرفتن در طبیعت و یا هر مکانی، ماده‌ای در چشم فرو رود و باعث سوزش چشم شود.
آلودگی هوا
آلودگی هوا مشکلی است که می‌تواند بر روی موارد مختلف از جمله ریه و سوزش چشم تأثیر بگذارد. ازآنجایی‌که چشم‌ها بسیار حساس هستند و قرارگرفتن در مقابل آلودگی می‌تواند صدمه زیادی را به چشم وارد کند. زمانی که چشم با آلودگی هوا روبرو می‌شود احساس سوزش، تورم و قرمزی در چشم دیده می‌شود.
آفتاب‌سوختگی چشم
بیش از اندازه در معرض نور خورشید بودن می‌تواند سبب ایجاد آفتاب‌سوختگی شود که می‌تواند با سوزش و خارش چشم همراه باشد. علائم ناشی از آفتاب‌سوختگی شامل خارش چشم، آبریزش چشم، احساس درد در پلک و چشم حساسیت شدید به نور، احساس وجود جسم خارجی در چشم و هاله بینی در اطراف اجرام نورانی نظیر چراغ است.
روزاسه چشمی
افرادی که مبتلا به روزاسه چشمی هستند ممکن است با التهاب پلک‌ها روبرو شوند. مشخصه این بیماری پوستی، قرمزی و پرخونی عروق پوست صورت است. علائم این عارضه عبارت است از درد، حساسیت به نور و نابینایی در موارد شدید است.
نحوه تشخیص علت سوزش چشم
نحوه تشخیص سوزش چشم تنها توسط پزشک انجام می‌شود زیرا بیمار آگاهی کامل را در این زمینه ندارد. علت سوزش چشم از اهمیت زیادی برخوردار است ازاین‌رو پزشک معالج در ابتدا سابقه پزشکی بیمار را بررسی می‌کند و سپس به معاینه می‌پردازد.
در این میان پزشک علائم و نشانه‌های بیمار را می‌پرسد و همچنین در مورد زمان شروع این عارضه اطلاعاتی را از بیمار کسب می‌کند تا بتواند باتوجه‌به این نشانه‌ها تشخیص دهد علت این بیماری چیست.
سوزش چشم در سرماخوردگی
یکی از علائم سرماخوردگی در برخی از افراد، سوزش چشم است که با مصرف داروهای آنتی‌هیستامین قابل‌کنترل خواهد بود. حتی می‌توان با درمان‌های خانگی تا حد زیادی از این عارضه را کنترل کرد. درست است که این عارضه همراه با سرماخوردگی بسیار آزاردهنده است اما با بهبودی سرماخوردگی رفع می‌شود.
سوزش چشم بعد از جوشکاری
نور حاصل از دستگاه جوشکاری، فرابنفش است و به همین دلیل جوشکاران در هنگام کار با دستگاه ملزم‌اند از عینک‌های مخصوص استفاده کنند. به این صورت می‌توانند از ایجاد خطر و آسیب رساندن به چشم جلوگیری کنند. بی‌توجهی به این موضوع می‌تواند سبب برق‌زدگی چشم شود که همراه با درد، سوزش و تاری دید است. در این مواقع می‌توان از کیسه آب سرد، قراردادن چای کیسه‌ای بر روی چشم و هم چنین دیگر روش‌های درمان خانگی استفاده کرد.
درمان سوزش چشم با دارو
برای درمان سوزش چشم با دارو، حتما باید به پزشک مراجعه کرد؛ اما شایع‌ترین داروهای تجویزی توسط پزشک برای سوزش چشم به شرح زیر است:
توجه داشته باشید که از برجسته‌ترین عوارض پماد جنتامایسین سوزش چشم است. همچنین از عوارض شایع قطره‌های زیر، سوزش چشم است که در بروز آن، باید به پزشک مراجعه کنید:
- قطره بتازونیت
- قطره سیپلکس
- قطره آزوپت
- قطره هومیدرین
- قطره لاتانوپروست
- قطره سیکلوسپورین
- قطره هیدروکورتیزون
- قطره لوبراتکس
- قطره نتارسودیل
- قطره کلرامفنیکل
- قطره فلوکورت
- قطره کتورولاک
- قطره باکتی ماید
- قطره نفازولین
برای رفع سوزش چشم چه چیزهایی بخوریم؟
مصرف آب و نوشیدنی مهم‌ترین مورد در زمان سوزش چشم است. زیرا مصرف آب کمک می‌کند که سطح چشم مرطوب بمانند و در کنار بهبودی سریع‌تر، بیماری‌های دیگر به وجود نیایند.
درمان سوزش چشم با استفاده از روش‌های خانگی و گیاهی
درمان‌های سوزش چشم با استفاده از روش‌های خانگی و گیاهی تنها برای افرادی مناسب است که در شرایط حاد قرار نداشته باشند. به بیانی دیگر نوع درمان این عارضه به علت آن وابسته است. به‌صورت کلی راه‌حل‌هایی در ادامه گفته می‌شود که می‌تواند برای درمان سوزش چشم خفیف و با شدت کم مناسب باشد.
کمپرس گرم
استفاده از کمپرس آب گرم اولین روش پیشنهادی درمان خانگی است. بیمار می‌تواند از یک حوله یا پارچه تمیز آغشته شده با آب گرم استفاده کند و برای چند دقیقه آن را بر روی چشم قرار دهد.
کمپرس خیار
ازآنجایی‌که خیار طبع سرد دارد می‌تواند باعث خنک شدن چشم شود. روش ایجاد کمپرس خیار کار ساده‌ای است و تنها با قراردادن چند خیار در کنار هم می‌توان کمپرس موردنظر را ایجاد کرد. نکته‌ای که می‌بایست به آن توجه کنید آن است که خیار با جایی تماس نداشته باشد زیرا به‌سرعت می‌تواند آلودگی را جذب خود کند.
کمپرس گلاب
گلاب خاصیت‌های درمانی مختلفی از جمله درمان سوزش و التهاب چشم دارد و همچنین می‌تواند به ازبین‌بردن سیاهی دور چشم کمک به سزایی کند. برای استفاده از این روش می‌توان روزی 2-3 مرتبه چشم‌ها را با گلاب شستشو داد و یا پنبه آغشته کرده به گلاب را بر روی چشم قرار داد.
جوشانده بابونه
بابونه از خواص زیادی مانند تقویت بینایی، بهبود سوزش و خارش چشم، ضدعفونی‌کننده و ضدالتهابی برخوردار است. ازاین‌رو استفاده آن می‌تواند درمان مناسبی برای بهبود سوزش چشم باشد.
در نظر داشته باشید که استفاده از آن به این صورت است که مقداری از گیاه را در دو لیوان آب جوش ریخته و بعد از دم کشیدن اجازه دهید خنک شود. بعد از خنک شدن می‌توانید از این محلول به‌عنوان شوینده چشم استفاده کنید.
چای سبز یا چای سیاه
چای سبز و چای سیاه خاصیت التهاب دهنده دارند ازاین‌رو به‌منظور استفاده از عارضه‌های چشم بسیار کاربرد دارند. نحوه استفاده از چای سبز یا چای سیاه همانند جوشانده بابونه است. ابتدا می‌بایست چای را دم داد و سپس دقایقی را صبر کرد تا چای خنک شود. در نهایت چشم‌ها را با آن شستشو داد و یا با استفاده از پنبه آغشته شده به چای، چشم‌ها را ماساژ داد.
چگونه از چشم‌ها محافظت کنیم تا از سوزش چشم جلوگیری شود؟
چشم‌ها دریچه روح ما هستند و از طریق آنها می‌توانیم احساسات مختلفی را دریافت کنیم. ازاین‌رو مراقبت و محافظت از آنها می‌بایست به‌شدت موردتوجه باشد. برای جلوگیری از عارضه سوزش چشم می‌بایست راهکارهایی همچون مراجعه منظم به پزشک، خارج کردن لنزهای تماسی در پایان روز، دور بودن از محیط آلوده، پاک‌کردن آرایش چشم در پایان روز، استفاده از عینک در برابر اشعه فرابنفش و مراقبت از چشم‌ها در زمان استفاده از رایانه موردتوجه قرار داد.
سوزش چشم چه زمانی خطرناک است و نیاز به مراجعه پزشک دارد؟
درست است که عارضه سوزش چشم در بسیاری از مواقع با درمان‌های خانگی رفع می‌شوند اما در برخی شرایط می‌توانند یک زنگ خطر محسوب شوند. در مواقعی که این عارضه به‌صورت مکرر رویت شود و همچنین از شدت زیادی برخوردار باشد، نیاز به معاینه پزشک دارد. همچنین افرادی که در روزهای طولانی با سوزش چشم دست‌وپنجه نرم می‌کنند نیاز به پیگیری‌های پزشکی دارند.
به دلیل اینکه چشم نیاز به مراقبت زیادی دارد در صورت مشاهده این عارضه به‌صورت مشکوک و طولانی‌مدت می‌بایست فوراً به پزشک متخصص مراجعه کرد.
سخن پایانی
سوزش چشم یکی از عارضه‌های رایج بوده که ممکن است در هر فرد به هر دلیلی رخ دهد. اما نکته‌ای که حائز اهمیت است آن است که بروز این عارضه جدی گرفته شود و نسبت به درمان سوزش چشم اقدام شود. چرا که چشم یک اندام حساس در بدن است و به‌راحتی می‌تواند با عارضه‌های کوچک، آسیب‌های بزرگ را پدید آورد. در صورت مبتلا به این عارضه در ابتدا راه‌های درمان خانگی از جمله استفاده از کیسه آب گرم یا آب سرد، کیسه چای، بابونه و... را استفاده کنید و در صورت عدم جواب، فورا به پزشک مراجعه کنید.
