مقایسه اپی لیزیک و لازک

پیشرفت‌های علمی در قرن اخیر، به‌بهبود سبک زندگی انسان‌ها کمک شایانی کرده است؛ ازجمله این پیشرفت‌ها، اکتشاف اشعه لیزر است. طی تحقیقات بسیار مشخص شد که این اشعه در تشخیص و درمان بیماری‌ها نقش اساسی دارد. اشعه‌های لیزری با‌توجه‌به تشخیص دقیق‌تر و استفاده نکردن از تیغ جراحی، هزینه‌های درمانی را کاهش می‌دهند. چشم انسان ازجمله اعضای حساس بدن است و درمان مشکلات چشمی نیازمند دقت و ظرافت بسیار است؛ به‌همین‌دلیل استفاده از لیزر در حوزه‌های چشم‌پزشکی سراسر دنیا رواج دارد. 

جراحی اپی لیزیک و لازک، ازجمله رایج‌ترین جراحی‌های لیزری چشم هستند؛ به‌موجب این جراحی‌ها، قرنیه تغییر شکل پیدا می‌کند و به نور لیزر اجازه تمرکز بر روی شبکیه را می‌دهد. بنابراین، باعث اصلاح بینایی فرد می‌شود، اما باید در نظر داشت که جراحی‌های لیزری مانند اغلب درمان‌های دیگر عارضه‌هایی را به‌همراه دارد. در ادامه، اپی لیزیک و لازک و همچنین عوارض ناشی از آن‌ها را به‌طور دقیق‌تری موردبررسی قرار می‌دهیم.

مسئله این است؛ اپی لیزیک یا لازک؟

لیزیک، یکی از روش‌های درمانی مبتنی بر لیزر است که برای اصلاح مشکلات بینایی مانند دوربینی و نزدیک‌بینی کاربرد دارد؛ اما پیشرفت‌های فناوری راه‌های مختلفی را برای تغییر شکل قرنیه جایگزین کرده است. اپی لیزیک یکی از این روش‌ها است که هدف از انجام آن، کاهش درد بعد از عمل، تسریع بهبودی، صرفه‌جویی در زمان و کاهش خطرات عوارض جانبی است. در فرایند لیزیک، لایه‌هایی از سلول‌ها را از قرنیه جدا می‌کنند تا شکل آن‌ها تغییر پیداکرده و انکسار یا شکست نور طبیعی روی شبکیه را امکان‌پذیر کند. بنابراین، افراد می‌توانند روی اجسام دور و نزدیک تمرکز کنند و تصویر واضحی را ببینند. 

سایر روش‌های لیزری عبارتنداز: کراتومیلوس رادیال (RK)، کراتومیلوسیس با نور انکساری(PRK)، لازک و اپی لیزیک.

لازک و اپی لیزیک هر دو بر اساس روش لیزیک با فرایندهای متفاوت هستند؛ لازک شامل محلول الکلی است که باعث جدا شدن اپیتیال روی قرنیه می‌شود؛ اپیتیال نوعی سلول تخصصی است که یک‌لایه بافت نازک به‌عنوان سد ورودی ایجاد می‌کند.

پس از استفاده از محلول الکلی در فرایند لازک، آن را شسته و فلپ اپیتلیوم (لایه نازک سطح خارجی قرنیه) برداشته می‌شود؛ در این حالت چشم آمادگی جراحی لیزری را دارد و لیزر عملیات تغییر شکل قرنیه را انجام می‌دهد؛ یا به تعبیر دیگر می‌توان گفت با لازک، لایه سطحی قرنیه شل شده و به طرفین فشار داده می‌شود. پس‌ازاینکه لیزر به قرنیه تغییر شکل داد، لایه سطحی دوباره روی قرنیه قرار می‌گیرد. اگرچه لازک برای اولین بار در سال 1996 آغاز شد و در مدت کوتاهی پس‌ازآن توسط سازمان غذا و داروی ایالت متحده (FDA) تأیید شد، اما اپی لیزیک تا حد زیادی جایگزین این روش شده است؛ زیرا محلول الکلی و خطرات ناشی از آن در کار نیست. 

در اپی لیزیک، یک فلپ اپیتیال با میکروکراتوم (دستگاهی که مقداری از قرنیه را بااتصال تیغه‌ای که فلپ را برش می‌دهد) ایجاد می‌شود و در جایگاه اولیه قرار می‌دهد. می‌توان گفت اپی لیزیک لایه سطحی روی قرنیه را با دستگاه مخصوص بلند می‌کند و پس از تغییر شکل قرنیه توسط لیزر، لایه روی قرنیه جایگزین می‌شود. استفاده از این دستگاه برای ایجاد دقیق فلپ اپیتیال، به‌جای برش با تیغه یا لیزر و سپس جداسازی فلپ به‌صورت شیمیایی، سلول‌های اپیتیال بیشتری را حفظ می‌کند. به‌طورکلی، هر دو فرایند لازک و اپی لیزیک برای کاهش درد پس از عمل، افزایش سرعت بهبود بافت و بازگشت کامل بینایی و همچنین کاهش تشکیل تیرگی پس از عمل ایجادشده‌اند.

هزینه‌های درمانی

هزینه‌های هر دو روش تا حدودی برابر هستند؛ اما موارد زیر می‌توانند باعث تغییر قیمت‌ها شود:

- نیازهای پزشکی بیمار

- محل زندگی و محل اسکان بیمار

- مقدار سفارشی‌سازی موردنیاز در طول فرایند

- انتخاب پزشک با توجه به تجربه و سطح تخصص او 

عوارض و خطرات احتمالی جراحی لیزری

مشکلی که بیشتر افراد پس از اپی لیزیک یا لازک با آن مواجه هستند، دید ابری است که گاهی اوقات به‌عنوان مه نیز شناخته می‌شود. چشم برخی افراد درنتیجه بهبودی، تا حدودی تیرگی قرنیه را دارد. این کدر شدن ممکن است در عرض یک سال پس از جراحی رخ دهد و سپس برطرف شود. ابری شدن در افراد نزدیک‌بین شایع‌تر است. برخی از پزشکان ممکن است توصیه کنند تا مدتی پس از جراحی از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنید. سایر عوارض این جراحی‌ها در موارد زیر خلاصه‌شده‌اند:

- آسیتگمات جدید

- تصحیح بیش‌ازحد یا برعکس

- دوبینی ( معمولاً در یک چشم)

- افزایش حساسیت به نور روشن

- عوارض نادری مثل عفونت چشم، زخم روی قرنیه و افزایش فشار داخل چشم

- مشکلات دید در شب، مانند هاله‌ها ( اغلب به‌عنوان یک دایره درخشان در اطراف منابع نور) 

- نیاز به درمان مجدد در صورت وجود نزدیک‌بینی باقی‌مانده ناشی از اصلاح نادرست یا پسرفت

مراقبت‌های بعد از جراحی 

رعایت کردن موارد زیر در تسریع بهبودی چشم بیمار تأثیرگذار است:

- از فشار فیزیکی و مالش چشم خودداری کنید.

- قطره‌های چشمی را بر اساس دستور پزشک استفاده کنید.

- استفاده از محافظ چشمی در هنگام خواب به تسریع بهبودی کمک می‌کند.

- برای جلوگیری از خشکی چشم، استفاده از اشک مصنوعی گزینه مناسبی است.

- از شستشو و رسیدن و آب و مواد شوینده به چشم تا بعد از برداشتن پانسمان خودداری کنید.

- برای جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید بهتر است در خانه بمانید و یا از عینک آفتابی استفاده کنید.

- از انجام فعالیت‌هایی مثل رانندگی، استفاده کامپیوتر و موبایل و... که باعث خستگی چشم می‌شوند، خودداری کنید.

مزایا و معایب 

با در نظر گرفتن مزایا و معایب این جراحی‌ها، تصمیم‌گیری در مورد انجام آن‌ها قطعی‌تر خواهد شد. بنابراین، در اینجا بخشی از مزایای و معایب بهره‌گیری از روش‌های اپی لیزیک و لازک را آورده‌ایم.

مزایای لازک و اپی لیزیک

برای اثبات مزایا و مؤثر بودن روش‌های درمانی لازک و اپی لیزیک، تحقیقات متعددی صورت گرفته است. نتایج این تحقیقات نشان داده‌اند که این روش‌ها ازجمله بهترین و سریع‌ترین راه‌های درمانی برای بهبود بینایی هستند. به‌طورکلی، مزایای لازک و اپی لیزیک شامل موارد زیر هستند:

 1. بهبود بینایی

بارزترین مزیت انتخاب جراحی‌های لیزری بهبود بینایی است. حدود 96 درصد از بیمارانی که جراحی لیزری را انتخاب می‌کنند، بینایی کامل خود را مجدداً به دست میاورند.

 2. ایمنی

اگرچه هیچ روشی کاملاً بدون خطر نیست اما در حال حاضر اصلاح بینایی با لیزر اکنون ایمن‌تر از روش‌های دیگر است.

 3. درد کمتر

بیماران تحت درمان لیزیک، درد کمتری را پس از عمل احساس می‌کنند.

 4. نبود تیرگی قرنیه

این بیماران تیرگی قرنیه کمتری در شش‌ماهه و یک‌ساله اول پس از عمل نسبت به سایر روش‌های درمانی داشته‌اند.

معایب لازک و اپی لیزیک

دلیل پیشنهاد جراحی‌های لیزری وجود کمترین معایب است. بااین‌وجود، هرگز نباید معایب و عوارض جانبی را نادیده گرفت. اصلی‌ترین معایب لازک و اپی لیزیک عبارتند از:

 1. عوارض فلپ

 بزرگ‌ترین خطر مرتبط با جراحی چشم از تکنیک فلپ ناشی می‌شود. پس از تغییر شکل لایه‌های قرنیه، فلپ دوباره روی لنز قرار می‌گیرد. با توجه به اینکه فلپ بسیار نازک و ظریف است، ممکن است عوارضی مانند چروک شدن فلپ، شکستن یا ناقص بودن فلپ و گیرکردن مواد اضافه و زباله‌ها زیر فلپ را در پی داشته باشد.

 2. خشکی چشم

خشکی چشم، یک بیماری شایع است که در بیمارانی که جراحی لیزیک چشم را انتخاب می‌کنند، بیشتر مشاهده می‌شود و اثرات آن می‌تواند روزها، هفته‌ها یا در موارد شدید حتی ماه‌ها ادامه داشته باشد.

سخن پایانی

اگر قصد انجام جراحی‌های لیزری مانند لیزیک، لازک و PRK، برای اصلاح بینایی دارید باید با پزشک خود در مورد همه‌ی مزایا و معایب و خطرات احتمالی مشورت داشته باشید و به پیشنهاد او، مناسب‌ترین روش جراحی لیزری را انجام دهید. باید در نظر داشت که جراحی لیزری چشم، جراحی زیبایی محسوب می‌شود و امکان دارد تحت پوشش بیمه قرار نگیرد.

منابع

Nvisioncenters.com

Healthlinkbc.com