قطره‌های چشمی

امروزه بیماری‌های چشمی بسیار رایج شده‌اند و افراد زیادی دچار آن هستند؛ داروهای استفاده شده به‌عنوان تسکین چشم با دیگر داروهای اعضای بدن متفاوت است. ازاین‌رو لازم است که آگاهی از آنها داشت به‌خصوص اگر جز افرادی هستید که به عوارض و بیماری‌های چشمی مبتلا می‌شوید. در این مقاله قصد داریم به قطره‌های چشمی دارویی اشاره کنیم و قطره چشم را از دیدگاه‌های مختلف بررسی کنیم. 

قطره چشم چیست؟

برای رفع عوارض و بیماری‌های چشمی لازم است تا از یک تسکین‌دهنده نیز استفاده کرد؛ قطره‌های چشمی می‌توانند این کار را به‌خوبی انجام دهند. به بیانی دیگر می‌توان گفت که اکثر درمان‌های دارویی برای چشم به‌صورت قطره هستند. این قطره‌ها به دودسته بدون نسخه و با نسخه تقسیم می‌شوند؛ قطره‌های بدون نسخه معمولاً دارای هزینه کمتری بوده و بدون تجویز پزشک می‌توانند در شرایطی مورداستفاده قرار گیرند. 

انواع قطره چشم

قطره‌های چشمی محلولی آبی یا روغنی هستند که به‌منظور درمان و عارضه‌های چشمی به کار می‌روند. اگرچه برخی از این قطره‌ها دارای خطرات خاصی نیستند اما بهتر است تحت‌نظر پزشک متخصص مصرف شوند. در ادامه به انواع قطره‌های چشمی اشاره می‌کنیم. 

قطره‌های استروئید

قطره‌هایی با اسامی پردنیزولون، دگزامتازون، بتامتازون، هیدروکورتیزون، فلوئورومتولون و مدریزون از دسته قطره‌های استروئیدی هستند. این نوع قطره‌ها می‌بایست حتماً با تجویز پزشک مورداستفاده قرار گیرند و همچنین استفاده طولانی‌مدت از آن می‌تواند باعث مشکلاتی از جمله آب مروارید و آب‌سیاه شود. بروز حساسیت، خارش، ورم و ایجاد دانه‌های قرمز در اطراف چشم از جمله عوارض این قطره محسوب می‌شود.

قطره کلرامفنیکل

 یکی از آنتی‌بیوتیک‌های ارزان قطره کلرامفنیکل بوده که به‌منظور درمان عفونت‌های باکتریایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. افرادی که به عفونت‌های خفیف سرماخوردگی یا آنفولانزا دچار هستند، به‌هیچ‌عنوان نباید از این دارو استفاده کنند. درصورتی‌که بیمار به این قطره حساسیت داشته باشد و در طول درمان و استفاده از این قطره متوجه آن شود می‌بایست استفاده آن را قطع کند. 

قطره اشک مصنوعی

افرادی که دارای چشم‌های خشک هستند و چشم‌هایشان اشک کافی را تولید نمی‌کند، از قطره‌های اشک مصنوعی استفاده می‌کنند. در واقع این نوع قطره جایگزین اشک طبیعی است و با استفاده از آن می‌توان رطوبت، لغزندگی و نرمی را به چشم بازگرداند. 

درصورتی‌که قصد استفاده از این دارو را دارید بهتر است اطلاعات بیشتری را در خصوص عوارض آن به دست آورید؛ همچنین می‌توانید با تجویز پزشک، شروع به مصرف آن کنید.

قطره کتورولاک

این قطره در اشکال دیگری مانند آمپول و قرص نیز وجود دارد که بی‌شک قطره چشمی کتورولاک می‌تواند تأثیرگذارتر و همچنین دارای عوارض کمتری باشد. این قطره معمولاً بعد از عمل جراحی آب مروارید به‌منظور درمان خارش و التهاب تجویز می‌شود.

قطره استریل چشمی سیپلکس

این قطره که به‌عنوان یک قطره ضدباکتریایی معرفی شده است به‌منظور درمان زخم قرنیه و التهاب ملتحمه باکتریایی کاربرد دارد. قطره سیپلکس همانند قطره‌های دیگر می‌تواند عوارض جانبی از جمله حساسیت، خارش و ورم داشته باشد.

قطره فلوکورت

قطره فلوکوت که نام دیگر آن فلورومتولون نام دارد به منظور درمان التهاب قرنیه و ملتحمه به کار می‌رود. این دارو همانند دیگر قطره‌های چشمی دارای عوارضی از جمله سوزش، خارش و... است که در صورت تشدید آن می‌بایست با پزشک در میان گذاشته شود؛ این قطره معمولاً بعد از عمل لیزیک به بیمار تجویز می‌شود.

قطره هایپروملوز

این قطره جز قطره‌های چشمی است که به‌منظور رفع خشکی چشم استفاده می‌گردد؛ یکی از عوارض برجسته این قطره، تاری بعد از استفاده است که توصیه می‌شود بعد از استفاده قطره هایپروملوز به‌هیچ‌عنوان کارهای مهم از جمله رانندگی و کار با دستگاه‌های خطرناک را انجام ندهید. 

قطره‌های چشم مناسب با بیماری چشم

قطره‌های چشمی متنوعی وجود دارد که هرکدام مناسب درمان یک وضعیت است؛ استفاده اشتباهی از این قطره‌ها می‌تواند خطرات و حتی آسیب‌های زیادی را داشته باشد در ادامه درباره قطره‌های چشم مناسب با بیماری چشم اطلاعاتی را در اختیار شما قرار می‌دهیم. 

قطره چشم برای خشکی چشم

در فصل‌های زمستان و پاییز، خشکی چشم در افراد رواج پیدا می‌کند؛ همچنین افرادی هستند که به علت مطالعه زیاد یا استفاده طولانی‌مدت از کامپیوتر دچار خشکی چشم می‌شوند که این نوع قطره‌ها می‌تواند برای آنها بسیار مؤثر واقع شود. درصورتی‌که قطره‌های خشکی چشم باعث خارش، التهاب و... شوند می‌بایست با پزشک معالج این موضوع را در میان گذاشت و استفاده از آن را متوقف کرد. 

قطره چشم برای چشم صورتی و عفونت‌های دیگر

التهاب ملتحمه از جمله رایج‌ترین عفونت‌های چشم محسوب می‌شود که شامل دو نوع باکتریایی و ویروسی است. در هنگام استفاده از قطره‌های چشمی درمان عفونت به‌هیچ‌عنوان نباید نوک قطره به چشم شما اصابت کند. فراموش نکنید که به‌صورت خودجوش از این قطره‌ها استفاده نکنید و حتماً با نظارت پزشک قطره‌های درمان عفونت را مصرف کنید. 

قطره چشم برای آلرژی و خارش چشم

برخی از افراد به مواردی از جمله گردوغبار، حیوانات خانگی، ادکلن و... حساسیت دارند که باعث ترشح هیستامین در بدن می‌شود. زمانی که هیستامین در بدن تولید می‌شود چشم شروع به خارش، التهاب و اشک می‌کند؛ قطره‌های چشمی آنتی‌هیستامین به‌طور معمول برای درمان آلرژی و خارش چشم مناسب هستند. 

قطره چشم برای قرمزی چشم

افرادی که دچار قرمزی بیش از حد هستند می‌توانند از قطره‌های قرمزی چشم استفاده کنند؛ البته استفاده بیش از اندازه از این قطره‌ها می‌تواند قرمزی چشم را بدتر کنند. در هنگام استفاده از این نوع قطره‌ها، اگر با علائم جانبی و عوارضی روبرو شدید حتماً با پزشک خود در میان بگذارید؛ این نوع قطره‌ها را بهتر است تنها با اجازه پزشک مصرف کنید. 

قطره چشم برای ترشحات، تورم و یا درد چشم

علت چشم درد به‌خاطر بروز چه چیزی بسیار اهمیت دارد؛ درصورتی‌که چشم درد به دلیل خستگی و کار زیاد باشد می‌توان از قطره‌های چربی روان‌کننده نیز استفاده کرد. درصورتی‌که چشم درد به همراه عفونت و ترشح ماده‌های سبزرنگ باشد بهتر است پزشک معالج قطره دیگری را به‌منظور درمان انتخاب کند. 

قطره تسکین‌دهنده درد چیست؟

برخی از چشم‌پزشکان از قطره دیکلوفناک (ولتارن) یا کتورولاک (آکولار) علی‌رغم عدم وجود نشانه‌های رسمی استفاده می‌کنند. نشان‌داده‌شده است که این عوامل موضعی درد را در موقعیت‌های مختلف از جمله ساییدگی قرنیه، آلرژی‌ها و درد پس از جراحی تسکین می‌دهند. استفاده از این قطره‌ها بدون تجویز پزشک ممکن نیست و بهتر است با اجازه پزشک مصرف شود.

نحوه استفاده از قطره‌های چشمی

نحوه استفاده از قطره‌های چشمی اصول و ضوابط خاص خود را دارد:

• قبل از استفاده از دارو ابتدا می‌بایست تاریخ انقضای آن را بررسی و بعد از مطمئن شدن داشتن تاریخ قطره از آن استفاده کنید. 


• در هنگام استفاده از قطره به‌هیچ‌عنوان نوک آن را با چشم تماس ندهید؛ چرا که تماس دادن نوک قطره با چشم می‌تواند سبب ایجاد عفونت و عارضه‌های جانبی شود. 


• به یاد داشته باشید که از قطره چشمی دیگران استفاده نکنید و همچنین قطره‌های خود را با دیگران به اشتراک نگذارید. این کار می‌تواند سبب ایجاد عفونت و گسترش میکروب شود. 


• در زمان استفاده از قطره چشمی از لنز تماسی استفاده نکنید؛ تنها در صورتی از لنز استفاده کنید که پزشک چنین دستوری را به شما داده باشد. 

نکات پیش از ریختن قطره چشم

نکات مهمی وجود دارد که قبل از ریختن قطره چشم می‌بایست به آنها توجه شود:

• اولین مورد، عدم حساسیت به قطره‌های چشمی است؛ سعی کنید هیچ‌کدام از قطره‌های چشمی دارویی را بدون تجویز پزشک مصرف نکنید چرا که ممکن است به دلیل حساسیت یا آلرژی، علائم نامناسبی را دریافت کنید. 


• در وهله دوم به تاریخ انقضای دارو توجه کنید؛ گاهی اوقات این بی‌دقتی می‌تواند خطرات زیان باری را به دنبال داشته باشد. 

نکات مهم هنگام ریختن قطره چشم

در هنگام ریختن قطره چشم به نکات زیر توجه کنید:

• هنگام ریختن قطره به داخل چشم توجه کنید که به آن حساسیتی نداشته باشید و حتماً قبل از استفاده با پزشک معالج خود مشورت کنید. 


• در صورت داشتن لنز تماسی آن را بیرون آورید و سپس قطره چشمی را داخل چشم بریزید. توجه کنید که چشم تمیز باشد و عاری از هرگونه آلودگی و گردوغبار باشد. 


• در هنگام ریختن قطره به‌هیچ‌عنوان، نوک آن را به چشم نزدیک نکنید و یا آن را با چشم تماس ندهید. 

درصورتی‌که از دو نوع قطره چشمی در طی درمان خود استفاده می‌کنید بین استفاده آنها 3 الی 5 دقیقه فاصله بگذارید.

نکات مهم در خصوص بعد از ریختن قطره چشم

نکاتی که می‌بایست بعد از ریختن قطره چشمی رعایت کنید سبب می‌شود استفاده درست از آن را تکمیل کنید: 

• بعد از ریختن قطره می‌بایست به‌هیچ‌عنوان با انگشت به چشم فشار وارد نکنید و آن را مالش ندهید. به‌خصوص اگر دست‌هایتان آلوده است و امکان انتقال عفونت و میکروب وجود دارد. 


• بعد از ریختن قطر کمی چشم‌های خود را ببندید و بگذارید محلول به‌خوبی جذب چشم شود. 


• در نهایت از ریختن قطره بعدی بلافاصله بعد از قطره اول خودداری کنید؛ چرا که ممکن است تداخل آنها باعث ایجاد خطر و آسیب شود. 

قطره‌های چشم تجویزی و غیرتجویزی

قطره‌ها به دودسته تجویزی و غیرتجویزی تقسیم می‌شوند که تفاوت‌های بسیاری باهم دارند؛ همان‌طور که از اسم آن پیداست قطره‌های تجویزی توسط پزشک توصیه می‌شوند و خرید آن بلامانع است. اما قطره‌های غیرتجویزی بدون توصیه و تجویز پزشک خریداری می‌شوند و به نسبت دارای قیمت پایین‌تری هستند. 

قطره‌های چشمی نیاز به نسخه

قطره‌های چشمی که به نسخه پزشک برای خریداری نیاز دارند معمولاً جز قطره‌های چشمی قوی هستند. این نوع قطره‌ها معمولاً بدون نسخه پزشک به فروش نمی‌رسند چرا که ممکن است برای بیمار خطرات جدی را ایجاد کنند. 

قطره برای عفونت چشم کودکان

شایع‌ترین و خطرناک‌ترین عفونت‌ها اغلب در کودکان و نوزادان قرار دارد؛ قطره‌های چشمی که به کودکان تجویز می‌شود کاملاً با قطره‌های چشمی بزرگسالان متفاوت است. این نوع قطره‌ها را نمی‌توان به‌صورت خودسرانه و بدون نسخه پزشک خریداری کرد چرا که ممکن است به علت عدم ناسازگاری با کودک، عواقب برگشت‌ناپذیری را داشته باشد. 

قیمت قطره‌های چشمی

قیمت قطره‌های چشمی باتوجه‌به اینکه برای چه رده سنی هستند و چه ترکیباتی دارند متفاوت است. به بیانی دیگر نمی‌توان یک قیمت مشخص را برای همه قطره‌های چشمی معین کرد. 

قطره‌های چشمی مختلفی وجود دارند که هرکدام در جهت درمان یک بیماری ساخته شده‌اند؛ از طرفی برخی از قطره‌های چشمی با نسخه و برخی بدون نسخه هستند که قیمت آنها کاملاً با یکدیگر متفاوت است. 

استفاده از قطره چشمی در دوران حاملگی

ترکیب برخی از قطره‌ها به‌گونه‌ای است که سبب تغییراتی در بدن می‌شود؛ افرادی که باردار هستند و یا در دوران شیردهی قرار دارند، بهتر است قبل از استفاده از هر قطره با پزشک معالج خود مشورت کنند. چرا که برخی از قطره‌های چشمی دارای عارضه‌های جانبی هستند که می‌توانند بر روی نوزاد تأثیر بگذارند. ازاین‌رو نبایست این مسئله را بی‌اهمیت شمرد و راحت از کنار آن گذر کرد. 

حساسیت نسبت به داروهای چشم

برخی از افراد بدنشان به‌گونه‌ای است که نسبت به برخی داروها عکس‌العمل نشان می‌دهند. ترکیبات برخی از قطره‌ها نیز به‌گونه‌ای بوده که سبب التهاب، خارش و... می‌شود. درصورتی‌که فرد چنین علائمی را در میزان شدید رویت کند می‌بایست سریعاً به پزشک مراجعه کند. زیرا به‌احتمال زیاد فرد به قطره چشمی حساسیت دارد و سهل‌انگاری به این موضوع می‌تواند باعث صدمات و آسیب‌های چشمی شود.

چرا نباید بدون نسخه از قطره چشمی استفاده کرد؟

همان‌طور که به آن اشاره کردیم برخی از قطره‌های چشمی دارای ترکیبات حساسیت‌زا هستند و حتی برخی از آنها می‌توانند باعث ایجاد عارضه‌های جانبی شوند. ازاین‌رو استفاده از هر قطره چشمی به‌صورت دلخواه به‌هیچ‌عنوان کار درستی نیست؛ چرا که می‌تواند بر روی سلامت چشم فرد اثیر بگذارد. 

برخی از صدمات و آسیب‌ها غیرقابل‌بازگشت هستند و می‌توانند عواقب زیان باری را داشته باشند؛ پس بهتر است بدون نسخه از قطره‌های چشمی استفاده نکرد.

سخن پایانی

قطره‌های چشمی انواع و اقسام مختلف دارند؛ برخی از آنها با نسخه و برخی بدون نسخه پزشک قابل خریداری هستند. همچنین برخی از قطره‌ها به دلیل داشتن ترکیبات قوی بسیار حساس هستند و می‌بایست بادقت مورداستفاده قرار گیرند. افرادی که عمل‌هایی نظیر آب مروارید، لیزیک، لازک، پیوند قرنیه و... را انجام داده‌اند می‌بایست از قطره‌های چشمی مخصوص خود استفاده کنند که پزشک معالج دستور داده است. به یاد داشته باشید که اگر دچار علائم و عارضه‌های شدید چشمی بعد از استفاده از قطره‌ها شدید حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.