انواع آب مروارید (کاتاراکت) و آنچه باید درباره آن بدانید!
چشم انسان برای دیدن از چند بخش مختلف تشکیل شده، که عدسی یکی از همین بخش‌ها است. عدسی چشم باعث می‌شود که فرد تصاویر و اطراف خود را بهتر ببیند. به همین دلیل زمانی که این قسمت از چشم آسیب می‌بیند، فرد دچار تاری دید می‌شود. در این مطلب می‌خواهیم در مورد شایع‌ترین بیماری چشم که آب مروارید نام دارد صحبت کنیم و با انواع آب مروارید یا انواع کاتاراکت چشم بیشتر آشنا شویم.
آب مروارید یا کاتاراکت چیست؟
همانطور که گفتیم شایع‌ترین بیماری چشم آب مروارید نام دارد که نوع‌های مختلفی دارد، اما در تمام انواع آب مروارید یا کاتاراکت چشم فرد دچار تاری دید یا کم‌بینایی می‌شود؛ زیرا در این عارضه عدسی چشم دچار تغییر رنگ می‌شود. عواملی مانند افزایش سن، دیابت، التهابات چشمی و ضربه مهم‌ترین علل بروز این بیماری هستند. به نظر شما آب مروارید یا کاتاراکت چیست؟ یعنی چشم، آب مروارید یا یک مایع سفید رنگ ترشح می‌کند!?
باید بگوییم که خیر، چنین چیزی نیست بلکه این بیماری و در مدل‌های مختلف آب مروارید چشم بر اثر از بین رفتن شفافیت عدسی چشم و کدر شدن آن به وجود می‌آید. یعنی عدسی چشم کدر یا سفید می‌شود و تصویر به صورت تار بر روی شبکیه تشکیل می‌شود به‌همین‌دلیل فرد تار می‌بیند. این بیماری به‌راحتی و با معاینه توسط چشم پزشک تشخیص داده می‌شود و خوشبختانه قابل درمان است. درصورتیکه به این بیماری توجه نشود و فرد به‌دنبال درمان آن نباشد، ممکن است بیماری خود را از دست بدهد.
انواع آب مروارید یا کاتاراکت چیست؟
انواع آب مروارید یا انواع کاتاراکت چشم توسط پزشک قابل تشخیص است. این دسته‌بندی‌ها معمولا با توجه به ناحیه‌ای که عدسی دچار آسیب دیده تعیین می‌شود. یعنی در انواع مختلف آب مروارید، ممکن است مرکز عدسی چشم یا لبه‌های عدسی چشم آسیب دیده باشد. علت بروز بیماری مورد دیگری است که بر این دسته‌بندی تاثیر می‌گذارد، مثلا نوع بیماری که بر اثر کهولت سن پدید می‌آید با نوعی که بر اثر ضربه پدید می‌آید متفاوت است.
پس اگر می‌خواهید به‌طور دقیق با انواع آب مروارید یا انواع کاتاراکت چشم آشنا شوید تا آخر این مطلب همراه ما باشید.
آب مروارید هسته‌ای (nuclear sclerosis)
آب مروارید هسته‌ای معمولا بر اثر بالا رفتن سن در افراد بروز می‌دهد که از شایع‌ترین علت‌های بروز بیماری است. در زمان بروز این بیماری چشمی، قسمت مرکزی عدسی چشم کدر می‌شود. در این نوع از آب مروارید چشم، عدسی زرد یا قهوه‌ای رنگ می‌شود و فرد اطراف خود را تار می‌بیند.
درصورتیکه بیماری تشخیص و درمان نشود، فرد دیگر قادر به دیدن جزئیات اشیاء نیست و اطراف اجسام هاله‌ای از نور را مشاهده می‌کند.
آب مروارید مادرزادی (Congenital Cataracts)
همانطور که از نام آن مشخص است، فرد در دوران جنینی و از بدو تولد به این بیماری مبتلا می‌شود، یعنی ممکن است که به‌دلیل عوامل ژنتیکی نوزاد یه بیماری آب مروارید یا کاتاراکت چشم مبتلا شود. طبق تحقیقات پزشکی، علت مبتلا شدن نوزاد به انواع آب مروارید می‌تواند، به‌دلیل بیماری سرخچه مادر هنگام بارداری باشد.
آب مروارید ضربه‌ای (Traumatic Cataract)
آب مروارید ضربه‌ای معمولا بر اثر ضربه یا جراحت رخ می‌دهد، به‌طوری‌که این ضربه می‌تواند باعث کدر شدن یا تغییر رنگ عدسی چشم شود. درگیری‌های فیزیکی، تصادفات و هر نوع ضربه می‌تواند به مرکز یا لبه‌های عدسی چشم آسیب برساند، که فرد را دچار کم بینایی کند.
آب مروارید ثانویه (Secondary Cataracts)
انواع آب مروارید یا کاتاراکت چشم به‌دلیل عوامل مختلفی به وجود می‌آید؛ یکی از این علت‌ها بیماری دیابت است. آب مروارید ثانویه زمانی بروز می‌دهد، که فرد به‌دلیل ابتلا به دیابت یا هر بیماری دیگری دچار آب مروارید شود.
آب مروارید کورتیکال (Cortical Cataract)
به لبه‌های خارجی عدسی چشم کورتکس نام دارد. آب مروارید کورتیکال یکی از انواع آب مروارید چشم است، که در آن لبه‌های خارجی عدسی چشم دچار تغییر رنگ می‌شود. در این نوع از کاتاراکت چشم لکه‌های سفید رنگ و کره‌ای شکی بر روی عدسی چشم تشکیل می‌شود. به‌طوری‌که در این حالت فرد در شب یا در محیط‌های کم نور دچار کم بینایی شدید می‌شود.
آب مروارید زیر کپسولی قدامی (Posterior Subscapular)
آب مروارید زیر کپسولی قدامی معمولا به‌دلیل التهاب و تورم چشم بروز می‌دهد. که طی آن معمولا مرکز عدسی دچار تغییر رنگ یا کدر شدن می‌شود.
آب مروارید چند رنگ (Polychromatic)
آب مروارید چند رنگ بیشتر به دلیل ابتلا فرد به بیماری دیستروفی میوتونیک (بیماری عصبی عضلانی) رخ می‌دهد. در این مدل لکه‌های ایجاد شده بر روی عدسی به صورت رنگین کمانی یا چند رنگ هستند.
آب مروارید زونولار (Zonular Cataract)
یکی از انواع آب مروارید است که در آن هر دو چشم فرد را درگیر می‌کند و عدسی‌های هر دو چشم دچار تغییر رنگ می‌شوند. این نوع معمولا به‌شکل وراثتی منتقل می‌شود و نوزادانی که در خانواده خود سابقه این بیماری را دارند به آب مروارید زونولار مبتلا می‌شوند. در این نوع آب مروارید چشم، ابتدا در قسمت‌هایی از عدسی کدر می‌شود اما با گذشت زمان تمام قسمت مرکزی عدسی کاملا کدر یا سفید می‌شود.
آب مروارید دانه برفی (Diabetic Snowflake)
در آب مروارید دانه برفی لکه‌هایی همچون دانه‌های برف و به رنگ سفید یا خاکستری در زیر کپسول عدسی ایجاد می‌شود. این نوع از کاتاراکت چشمی بیشتر به‌دلیل بیماری دیابت رخ می‌دهد و با گذشت زمان این لکه‌ها، کل عدسی چشم را دربر می‌گیرند.
آب مروارید قطب خلفی عدسی (Posterior Polar Cataract)
در آب مروارید قطب خلفی عدسی لکه‌هایی به شکل جوانه در داخل قسمت خلفی قشر عدسی ایجاد می‌شود. عوامل مادرزادی و ژنتیکی شایع‌ترین دلیل بروز آب مروارید چشم است. متاسفانه این مدل از آب مروارید چشم کاملا بدون علامت است و فرد به یکباره دچار افت در بینایی می‌شود.
سخن پایانی
به هر نوع لکه یا کدورتی که بر روی عدسی چشم ایجاد شود، آب مروارید یا کاتاراکت چشم گفته می‌شود. عوامل متعددی مثل افزایش سن، ضربه، دیابت و عوامل ژنتیکی باعث بروز انواع مختلف آب مروارید چشم می‌شود. همچنین انواع کاتاراکت چشم براساس ناحیه کدر شده عدسی و دلیل رخ دادن بیماری نام‌گذاری می‌شود. که در این مطلب در مورد انواع آب مروارید را به همراه علل بروز آن بیان کردیم.